'Deze tandjes zijn 250 miljoen jaar oud'

Aaltenaar krijgt P. van der Lijn onderscheiding

Door Karin Stronks

AALTEN – Amateurgeoloog Herman Winkelhorst (56) mocht op zaterdag 7 april de P. van der Lijn onderscheiding in ontvangst nemen. Deze onderscheiding wordt jaarlijks uitgereikt aan een amateurgeoloog die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor popularisatie van de aardwetenschappen in Nederland. Herman Winkelhorst zoekt al jaren naar fossielen van dieren, onder andere in de steengroeve in Winterswijk. Hij vertelt al kijkend door zijn microscoop: "Deze tandjes zijn 250 miljoen jaar oud, kijk hoe gaaf ze nog zijn. We hebben zelfs visjes gevonden waarvan de darminhoud nog te zien is. Dat moeten we onder de aandacht brengen!"

Aanmoedigingsprijs voor vrouw
De onderscheiding is volgens Herman een blijk van waardering voor zijn werk, zijn passie. Hij grijnst: "Wat ik veel leuker vind is dat een vrouw, Hester Katelijn Loef, de aanmoedigingsprijs heeft gekregen. En dat de P. van der Lijn onderscheiding bestemd is voor jonge geologen... blijkbaar hoor ik daar bij, mooi hè!" Hij vervolgt: "De aandacht voor geologie, dat vind ik belangrijk. De steengroeve in Winterswijk is wetenschappelijk gezien heel waardevol. De vondsten die we hier doen dateren uit een periode van 250 tot 200 miljoen jaar geleden, het Trias. Na het uitsterven van 70 tot 95 procent van de dieren, aan het begin van periode Trias, ontstond het nasale, eenvoudige, leven. Fossielen hiervan vinden we in de steengroeve in Winterswijk."

Märklin doosjes
Als kind bezocht de amateurgeoloog samen met zijn buurjongen Jan Eppink regelmatig de steengroeve in Winterswijk. "Fascinerend was dat, al vonden we nooit iets… Later ontdekten we langs de spoorbaan wel schelpen. Tijdens één van de bezoekjes aan de steengroeve kwam ik in contact met Joop Wiggers, lid van de geologie vereniging Dinxperlo. In zijn Märklin doosjes had hij botjes van sauriërs gedaan die hij hier in de steengroeve gevonden had, toen ik dat zag was ik verkocht, dat wilde ik ook! Van Wiggers en later ook van andere deskundigen leerde ik de steengroeve kennen, de strategrafie, de lagen, de vindplaatsen van fossielen. Het zoeken werd steeds serieuzer."

'Vertel het me maar'
Herman werd lid van de Nederlandse Geologische Vereniging (NGV) afdeling Winterswijk en nam deel aan talloze excursies. In de loop van de jaren deed hij enorm veel kennis op over de geologie, hij werkte mee aan diverse publicaties waaronder een naslagwerk over de vondsten in de steengroeve van Winterswijk. De Aaltenaar geeft aan: "We hebben veel contact met studenten en professoren, maar lezen doe ik vrijwel nooit. Ik zeg altijd: vertel het me maar. Alles wat ik weet heb ik geleerd in de praktijk omdat het me ontzettend interesseert. Ik ben een zoeker, daar ligt mijn passie. Als ik een stuk steen doormidden sla en ontdek een botje, tand of skelet dan lijm ik het weer vast en met speciaal gereedschap leg ik het gevonden fossiel bloot. Ja inderdaad, veel geduld en volharding is vereist voor dit werk!"

Eigen 'hok'
Al jaren is de steengroeve gesloten, een vijftal momenten per jaar is het opengesteld voor geologen. "Men wil geen vondsten verloren laten gaan", aldus Herman. Thuis heeft de amateurgeoloog een 'hok' waar hij zijn 'schatten' kan schoonmaken en bewaren. Hij glimlacht: "Ja, ik ben een gezegend mens met mijn 'hok'. Hier kan ik mensen ontvangen en mijn vondsten blootleggen!" In vitrinekasten staan bijzondere fossielen en mineralen. Onder de stukken bevindt zich een schedeltje. "Dit exemplaar heb ik in de steengroeve gevonden, ik dacht dat het de schedel van een jong diertje was. Studenten hebben het onderzocht en ontdekten dat het een schedeltje is van een onbekend vleesetend reptiel. Die heeft de naam Nothosaurus Winkelhorsti gekregen, mooi hè!" Herman vervolgt: "Ik zie een toename van belangstelling voor de geologie, vanuit de wetenschap maar ook van jongeren. Dat is erg belangrijk vind ik, er is nog zo veel te ontdekken. Vooral hier in de steengroeve in Winterswijk zijn fossielen zo gaaf, zo goed bewaard gebleven, zelfs weke dieren zoals kwallen hebben we hier gevonden, heel bijzonder."