Lineke Voltman. Foto: Clemens Bielen
Lineke Voltman. Foto: Clemens Bielen

Lineke Voltman 'verdwijnt van het toneel'

Algemeen

Haar laatste optreden bij Tejatertick

WINTERSWIJK - Met een pretentieus repertoire kan de regionale Toneelgroep Tejatertick misschien gezien worden als 'Het Filmhuis' voor het toneel. Niet alleen in deze regio, maar ook landelijk in de grote steden waren er succesvolle voorstellingen met goede recensies. Toen de groep in 1983 werd opgericht was Lineke Voltman speelster van het eerste uur. Sinds die tijd vielen mooie rollen haar ten deel. Op 14 april is zij in Theater de Storm voor de laatste keer te zien tijdens de toneelklassieker 'Hedda Gabler' van de Noorse schrijver Henrik Ibsen. Niet in de hoofdrol dit keer, maar in de karaktervolle rol van tante Julle. Een 35-jarig jubileum voor Tejatertick met een 'rouwrandje'.

Door onze verslaggever

'Dat hoef je er niet in te zetten' is een regelmatig terugkerende zin tijdens een gesprek met Lineke. Buiten het toneel staat zij liever niet teveel in de schijnwerpers en het is niet gemakkelijk om een foto van haar in de krant te krijgen. Toch stond zij op 14-jarige leeftijd al te popelen om het toneel op te gaan. Zij werd gegrepen door het toneelvirus via haar oudere zus, die bij 'Inter Amicos' speelde. Lineke mocht haar overhoren en wist meteen, dat zij ook op het toneel wilde. Inter Amicos werd zo haar eerste toneelgroep. Korte tijd woonde ze in Doetinchem en vond in Doesburg een toneelgroep, waar ze hele fijne herinneringen aan heeft.

Tejatertick
Terug in Winterswijk met een rugzakje van twaalf jaar toneelervaring, las ze een advertentie over een nieuwe op te richten toneelgroep, waar ze haar tic voor het theater kwijt kon: 'Tejatertick'. Inter Amicos was inmiddels ter ziele gegaan. Tejatertick had en heeft de ambitie om andere toneelstukken op te voeren dan gebruikelijk bij de overige toneelgezelschappen in de regio. Bekende en gelauwerde stukken, die ook door het professionele circuit worden opgevoerd. Grote dramaturgen als Shakespeare en Tsjechov werden vertolkt in 'De Feeks' en 'de Meeuw', maar ook recentere stukken van bijvoorbeeld Inez van Dullemen en Martine Faber, en stukken waarvan de títel misschien meer bekendheid geniet: 'De Spaanse Hoer', 'One flew over the cuckoo's nest' en 'Who is afraid of Virginia Woolf'. Vanaf de oprichting van Tejatertick speelde Lineke mee.

Heerlijk uitleven
Hoogtepunt voor Lineke was haar veertigjarig jubileum bij het toneel. Ze mocht zelf een stuk uitzoeken en, in haar hoofdrol als 'Martha' in 'Who is afraid of Virginia Woolf', ruziënd met haar man het ideaalbeeld van harmonie, geluk en onbeperkte kansen in de Amerikaanse samenleving doorprikken. Haar eigen sofa had een kleine rol als decorstuk. Thuis speelde de sofa de hoofdrol in een klucht, want het meubelstuk had wat moeite om de trap af te komen, sloeg nog een ruitje stuk en werd ten slotte maar uit het bovenraam getakeld.
Lineke: "Martha was een heerlijke rol, waarbij je je mocht uitleven in dingen die je in het dagelijks leven nooit mag doen. Schelden, drinken, tekeer gaan, venijnig zijn; gedrag dat je in het privéleven maar beter achterwege kan laten."
Met deze voorstelling gingen ze het hele land door van Rotterdam tot Groningen. Tien uitvoeringen en met goede recensies in de provinciale dagbladen ('maar dat hoef je niet in de krant te zetten').
Een primeur was dat niet want 'Tejatertick' had inmiddels al een doorbraak beleefd met 'De Meeuw' van Anton Tsjechov. Met deze uitvoering was 'Tejatertick' op uitnodiging van het NCA (Nederlands Centrum voor Amateurtoneel) kriskras door het land gereisd.
Kon ze als Martha in 'Virginia' helemaal los gaan, bij 'One flew over the cuckoo's nest' speelde ze de kille, autoritaire zuster Ratched. Lineke: "Ik heb absoluut geen spijt dat het een hobby is gebleven, want in het professionele circuit had ik deze prachtige rollen waarschijnlijk nooit kunnen spelen, want daar is de spoeling heel dun."

Plankenkoorts en basketbal
Wat eigenlijk ook niet in de krant hoeft zijn de prijzen en onderscheidingen. In de tijd dat ze voorzitter was, mocht ze voor 'Tejatertick' de K. Kraaijenbrink Cultuurprijs in ontvangst nemen. Later zat ze zelf in de jury. Met haar koninklijke 'lintje' loopt ze ook niet te koop.
Een mooie hoofdrol als 'Blanche' in 'Tramlijn Begeerte', een voorstelling van 'Schaduwen' tijdens een congres van hulpverleners, straattoneel, altijd zonder souffleur gewerkt; hoe zat het eigenlijk met de plankenkoorts? Lineke: "Je vormt een hechte groep, die aanvoelt als familie; je deelt op het toneel je gevoelens, er wordt gehuild en gevreeën. Als we dan een beetje gespannen waren voor de voorstelling, was de gevleugelde uitdrukking: 'Jongens, waarom doen we dit; waarom gaan we niet basketballen?"

Toen niet, nu wel
Volgens Lineke is er niet zoveel verschil tussen het toneel van 'toen' en 'nu'. Iedereen ontwikkelt zich natuurlijk wel. Desgevraagd geeft ze aan dat ze wel eens auditie heeft gedaan in Enschede. Ze werd ook aangenomen, maar niet voor de begeerde hoofdrol. Voor een kleinere rol was het niet zo aantrekkelijk om elke keer naar Enschede en terug te reizen, vooral omdat net de auto gestolen was.
In 'Hedda Gabler' op zaterdag 14 april in Theater de Storm speelt ze de rol van 'Julle'. En laat dat nu juist de rol zijn waar ze twintig jaar geleden geen trek in had!
Lineke: "Een kleine rol, maar wel heel leuk. Regisseur Sasha ter Mors heeft daar voor mij een mooie invulling aan gegeven. Ik moet totaal anders zijn dan ik normaal ben en als de mensen willen weten wat ze zich daarbij voor moeten stellen, moeten ze gewoon komen kijken." En waarom ze stopt? "Ach, leeftijd, lichamelijke ongemakken, van alles wat, zet dat er maar niet in."

Kaartjes zijn nog te koop via www.tejatertick.nl.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant