Essenziekte breidt zich verder uit

In Winterswijk en Aalten essensingels gekapt

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – De schimmel die verantwoordelijk is voor het sterven van essen breidt zich steeds verder uit. De essenziekte werd een aantal jaren geleden voor het eerst waargenomen in Oost-Europa, maar de schimmel die zich gemakkelijk via de wind verspreidt, heeft Nederland al een tijd geleden bereikt. Dit jaar werd duidelijk dat een groot deel van de essen is geïnfecteerd en over enige tijd zal sterven. Staatsbosbeheer kondigde deze week aan, dat in de terreinen die de organisatie beheert, veel zieke essen zullen worden gekapt. "Dat doen we op de eerste plaats voor de veiligheid", zegt boswachter Dirk van den Brink. "Zieke bomen laten takken vallen of kunnen omvallen."

Zieke essen
In Winterswijk en Aalten zullen aangetaste singels, bomenrijen met essen, gekapt worden. Het gaat hier niet om grote oppervlakten. Uitgangspunt is dat als er een pad of weg in de buurt ligt, de essen uit voorzorg worden gekapt. "We gaan daarbij uit van een afstand van 30 meter. Staan de essen verder weg dan blijven ze staan."

Alleen bomen die op minder dan 30 meter van pad of weg staan

In Winterswijk geldt dat bijvoorbeeld voor de Willink Weust, waarvan Staatsbosbeheer eigenaar is. Niet alle essen zijn door de schimmel geïnfecteerd. "Ik hoop", zegt Van den Brink, "dat de essen die nog gezond zijn, resistent zijn tegen de ziekte." Daarom worden ook niet alle essen gekapt. Landelijk gezien is het een omvangrijke operatie, die Staatsbosbeheer zo'n 16 miljoen euro zal kosten.
Van de Brink vertelt dat al zieke essen gevoeliger zijn voor andere schimmels. "We zien op vele essen de honingzwam groeien. Als het zover is dan is de kans aanwezig dat de boom zal omvallen." De boswachter weet niet of andere terreinbeherende organisaties, particuliere eigenaren en gemeenten ook de zieke essen zullen kappen. Hij weet alleen dat de gemeente Aalten in het buitengebied de aangetaste bomen heeft gemarkeerd en dat die binnenkort omgezaagd zullen worden. Met name in de broek- en goorgebieden, de van oorsprong nattere bodems in Aalten, komt de es veel voor in singels en houtwallen en soms ook langs wegen.

Bomenstichting
De Bomenstichting Achterhoek heeft gereageerd op de kapplannen van Staatsbosbeheer, die te massaal worden gevonden. De organisatie vraagt alleen essen te kappen als ze werkelijk ziek zijn of langs wegen staan. De Wageningen Universiteit adviseert volgens de stichting om 'terughoudend te zijn bij het ingrijpen/kappen, omdat met name grotere bomen niet snel helemaal zullen afsterven'. De Bomenstichting vraagt zich af of Staatsbosbeheer wel de publicaties van de universiteit heeft geraadpleegd. Het antwoord daarop is ja. "Wij hebben regelmatig contact met de Wageningen Universiteit over de juiste aanpak", zegt Van den Brink.

"Maar bij ons staat veiligheid voorop. Als die niet in het geding komt, blijven de essen staan."