Burgemeesters van Winterswijk deel 5

WINTERSWIJK - Burgemeester Vlam werd opgevolgd door Marten Bushoff die een mooi spaarpotje aantrof, een gevolg van het voorzichtig financieel beheer van burgemeester Vlam en gemeentesecretaris Zwagerman. "Mooi", was zijn reactie, "Daar gaan we leuke dingen mee doen." Dat mondde uit in de bouw van een sporthal, een overdekt zwembad en een muziekschool. Bushoff maakte zijn periode niet vol en werd in 1974 opgevolgd door Cor de Vries.

Door Wim Aalderink

Een componerende burgemeester
Tijdens zijn burgemeesterschap van Winterswijk zette De Vries zich binnen het Eurgioverband in voor de samenwerking tussen de grensgemeenten van Nederland, Duitsland en België. De Vries werd in 1988 voor zijn inspanningen bij het tienjarig bestaan van de Euregioraad door Duitsland onderscheiden met het Bondsverdienstenkruis eerste klasse. Ter gelegenheid van deze gebeurtenis toonde De Vries zijn muzikale talenten door de opvoering van een door hem gecomponeerde mars, gebaseerd op het Nederlandse Wij leven vrij en het Duitse Im Frühtau zu Berge. Tijdens het burgemeesterschap van de Vries veranderde de dorpskern snel van aanzien. Er werd veel gesloopt en de tangenten, de grote verkeerswegen rondom het centrum, werden aangelegd. Hierdoor kreeg Winterswijk de naam 'slopersdorp' van de hier geboren schrijver Gerrit Komrij.

Sinds lange tijd geen PvdA-burgemeester meer
Cor de Vries was bijna drie periodes van zes jaar burgemeester. Zijn laatste periode maakte hij net niet vol, want hij stopte onverwacht in 1991. De reden daarvoor was een van de vele reorganisaties van het gemeentelijk apparaat, die in de jaren daarna met enige regelmaat gewoonte werden. De Vries vond dat het beter was dat een nieuwe burgemeester leiding gaf aan het veranderingsproces. Zijn opvolger was een verrassing. Voor het eerst sinds lange tijd was de burgemeester geen PvdA-er. De in Winterswijk geboren en getogen Paul van Erkelens was opgevallen als D66-wethouder in Hengelo. In de profielschets had de gemeenteraad gevraagd om een burgemeester die er voor moest zorgen dat gemeente, landbouw en natuurbescherming weer goed met elkaar gingen samenwerken. De onderlinge verhoudingen waren sinds de discussies over de aanwijzing tot proefgebeid nationaal landschap aan het begin van de jaren 80 slecht geworden.

Verhoudingen tussen vertegenwoordigers landbouw en natuurbescherming verbeteren
Eind jaren 80 waren er alweer voorzichtige contacten tussen landbouworganisaties en natuurbeschermers, maar Van Erkelens zorgde ervoor dat de partijen echt met elkaar in gesprek gingen. De onderlinge verhoudingen verbeterden snel en in 1992 presenteerden ze samen met de gemeente een visie hoe natuur, landbouw en milieu versterkt en ontwikkeld zouden kunnen worden. Dit leidde tot het Project Buitengebied, dat in 1994 omgedoopt werd in Waardevol Cultuurlandschap (WCL) Winterswijk. Via de stichting WCL werken landbouw, natuurbescherming en gemeente, inmiddels met veel meer partijen, nog altijd succesvol samen. De beginperiode tot en met 1999 was mede dankzij de ruime budgetten die toen beschikbaar waren zeer succesvol.

Van burgemeester tot watergraaf
Paul van Erkelens veranderde de traditie bij het Bloemencorso dat de burgemeester in de optocht meereed in een koets. Samen met de wethouders en gemeenteraadsleden en vele gasten werd het corso voortaan bekeken vanaf een tribune bij het raadshuis. Deze gewoonte is daarna niet meer veranderd, al staat de tribune tegenwoordig bij het gemeentekantoor. Van Erkelens hield het ruim twee jaar vol. Hij merkte dat de beperkingen van het burgemeesterschap hem belemmerden. Hij wilde zich actiever bezig kunnen houden met beleid en uitvoering. Die mogelijkheid kreeg hij vanaf 1993 als watergraaf van het waterschap Regge en Dinkel. In 2004 greep hij de kans om dijkgraaf van het Wetterskip Fryslân te worden, volgens hem en vele anderen het mooiste waterschap van Nederland.

Eerste vrouwelijke burgemeester
De opvolger kwam gewoontegetrouw weer uit de PvdA-hoek. Christine Stigter hield het weer beduidend langer vol. Zij was de eerste vrouwelijke burgemeester van Winterswijk en wel van 1994 tot 2005. Zij kwam na acht jaar als gedeputeerde vanuit Arnhem naar Winterswijk. Stigter zorgde mede dankzij haar goede contacten bij de provincie dat WCL goed verder kon werken. Ook kwam de herinrichting Winterswijk-Oost van de grond, die pas onder haar opvolger succesvol kon worden afgerond. Stigter werd tijdens het laatste deel van haar burgemeestersperiode met steeds meer rumoer geconfronteerd. Het openluchtzwembad werd gesloten en dit leidde tot veel verzet onder de bevolking. Uit de groep mensen die streed voor behoud van het strandbad kwam Winterswijks Belang voort, die in 2006 glorieus de gemeenteraadsverkiezingen won.

Kroon op carrière
Tot slot komen we bij de man die de aanleiding is geweest om in de geschiedenis van de burgemeesters te duiken, Thijs van Beem, vermoedelijk de laatste PvdA-burgemeester van Winterswijk. Al vroeg was hij betrokken bij de lokale politiek. Toen hij ongeveer 22 was, werd hij al commissielid in de toenmalige gemeente Wamel waar hij ook is geboren. Rond 1978 werd hij gemeenteraadslid in de Gelderse gemeente Elst. Van 1987 tot 1997 was hij er wethouder. In december 1997 werd hij burgemeester van de gemeente Neede, die per 1 januari 2005 opging in de nieuwe gemeente Berkelland. Enkele maanden na die fusie werd hij burgemeester van Winterswijk. Een terechte kroon op zijn carrière! Het laatste Koninklijke bezoek aan Winterswijk staat op zijn conto, de opening van museum Villa Mondriaan door prinses Beatrix. Na twee periodes van zes jaar heeft hij afscheid genomen. Veel over de geschiedenis van Winterswijk is aan bod gekomen in deze serie, veel meer nog niet. De rol van de SDAP, de geschiedenis van de Winterswijkse Joden, opkomst en ondergang van de textielindustrie, de scholtenboeren, landbouw, het buitengebied. Misschien zijn dat de onderwerpen bij het vertrek van opvolger Joris Bengevoord.

In overleg met Wim Aalderink heeft Bernhard Harfsterkamp de passages over Cor de Vries, Paul van Erkelens en Christine Stigter aangevuld.