Magisch Mondriaan krijgt langzaam handen en voeten
AlgemeenWINTERSWIJK - De viering van het 80-jarig bestaan van de Winterswijkse muziekvereniging Eendracht, in de vorm van twee concerten van het Achterhoeks Fanfare Orkest, krijgt langzaam handen en voeten. Inmiddels zijn de concertdata en de plek waar de optredens, onder de naam Magisch Mondriaan, plaatsvinden bekend. En er wordt hard gewerkt aan de werken die speciaal voor de concerten worden gecomponeerd.
Door Bart Kraan
Die werken zijn gebaseerd op werk van Pieter Mondriaan. Want, zo vinden de initiatiefnemers Henri Lammers, Annemiek Verket, Esther Esselink en Henk Fukkink, het idee om ter gelegenheid van het jubileum van Eendracht een projectorkest met Achterhoekse muzikanten te formeren, is in Winterswijk ontstaan. En Winterswijk heeft sterke banden met de beroemde schilder die er een deel van zijn leven heeft doorgebracht.
Tom Schipper, een goede kennis van Eendracht-dirigent Gerd Wensink, baseert zijn werk op de tekening 'Jacobskerk met boom' uit 1898. En vijf studenten van het Artez-conservatorium, waar Wensink heeft gestudeerd en gewerkt, componeren een stuk dat is gebaseerd op Stilleven met Gemberpot 2, dat in het Solomon Guggenheim Museum in New York hangt. Dat doek is een geabstraheerde versie van Stilleven met Gemberpot 1, waarbij de gemberpot als middelpunt van het werk fungeert en de details zijn vervangen door geometrische lijnen.
"Gemberpot 2 zit tussen abstract en figuratief in'', aldus Jan Peter de Jager, een van de vijf Artez-studenten die aan de compositie voor het Achterhoeks Fanfare Orkest werken. "We wilden ons werk niet baseren op een geheel abstract werk, omdat Mondriaan nog in zijn figuratieve periode zat toen hij in Winterswijk werkte. Gemberpot 2 is een goed schilderij dat hij heeft gemaakt tijdens zijn overgang van figuratief naar abstract. Een compositie die is gebaseerd op zo'n schilderij is de perfecte manier om Mondriaan te beschrijven.''
De Jager is blij met de abstracte elementen in 'Stilleven met Gemberpot 2'. "Abstractie is vanwege de overzichtelijke verhoudingen en het duidelijke spel met kleuren gemakkelijk om te zetten in muziek'', aldus de Artez-student die met zijn medestudenten inmiddels druk bezig is met componeren. Daarbij is iedere componist verantwoordelijk voor een deel van het werk. Daarvoor is goed overleg nodig. "We komen iedere week bij elkaar en horen wat iedereen heeft. Ja, de contrasten tussen de delen zijn soms groot, maar dat maakt het interessant voor de luisteraar.''
Om inspiratie op te doen en zich te laten informeren over de werk- en denkwijze van Mondriaan, bezocht De Jager afgelopen vrijdagmiddag Villa Mondriaan, waar veel vroege werken van de beroemde schilde en werken van zijn vader Pieter sr en zijn oom Frits hangen. Daar werd hij, in gezelschap van Wensink en Lammers, rondgeleid door gids Peta Eisberg, die de tentoongestelde werken uitgebreid toelichtte. Daarbij kwamen aspecten als de reflectie die Mondriaan in zijn schilderijen legt, verdichting en het obsessieve in de werken van de schilder aan de orde. De Jager kan daar wel wat mee tijdens het componeren. "Dit was heel inspirerend'', zo gaf hij na de rondleiding aan. "Iets als verdichting is heel interessant, ook vanuit het aspect van ritme. En het wordt leuk om het obsessieve weer te geven in een compositie.''
Weten de initiatiefnemers nu waarop Schippers en de Artez-studenten hun composities weergeven, van het conservatorium in Enschede, dat ook een werk levert, is dat nog niet bekend. "Daar gaat het proces anders'', aldus Lammers. "Vijftien studenten schrijven op basis van het werk van Mondriaan een pitch, oftewel een werk van drie minuten. De drie beste studenten mogen een werk van vijftien minuten componeren, daarvan wordt het beste tijdens de concerten van het Achterhoeks Fanfare Orkest uitgevoerd.''
De twee 'verliezers' van de wedstrijd componeren echter hun werken niet voor niets. "Hun composities worden onder de aandacht van andere verenigingen gebracht'', aldus Lammers.
Het eerste concert van het Achterhoeks Fanfare Orkest vindt plaats op zaterdag 8 oktober in De Hanzehof in Zutphen, waar dan het tweejaarlijkse Hanzefestival wordt gehouden. Het tweede concert staat voor zaterdag 22 oktober op het programma, plaats van handeling is de DRU-fabriek in Ulft. Hoewel de concerten worden gegeven in het kader van het 80-jarig bestaan van Eendracht, is dus niet gekozen voor een Winterswijke concertlocatie. ,,We wilden die concerten graag houden in karakteristieke locaties'', verklaart Lammers.
Inmiddels hebben zich 23 muzikanten voor het Achterhoeks Fanfare Orkest opgegeven. Er zijn in totaal zestig mensen nodig. "We zijn nog bezig met het bezoeken van Achterhoekse verenigingen'', aldus Lammers. "We hopen op aanmeldingen van leden van Winterswijkse verenigingen.''
Het eerste repetitieweekeinde vindt plaats op zaterdag 18 en zondag 19 juni plaats in De Klephoorn, het onderkomen van Eendracht aan de Laan van Hilbelink in Winterswijk. Tevens wordt er gerepeteerd in Aalten en Ulft.
