Panel van het thema Keerzijde van de Vooruitgang. Foto: Karin Stronks
Panel van het thema Keerzijde van de Vooruitgang. Foto: Karin Stronks

Boeiende gesprekken over 'Perspectief in de Achterhoek' tijdens symposium jubilerend Schaersvoorde

Algemeen

Een onderdeel van het zilveren jubileum van het christelijk college Schaersvoorde was het symposium. Onder de noemer 'Perspectief in de Achterhoek' werden vier thema's besproken met prominente Achterhoekers. De panelgesprekken gingen over 'De keerzijde van vooruitgang', 'Gezond van lichaam en geest', 'De Achterhoek centraal in Europa' en 'Techniek en innovatie vanuit de Achterhoek'.

Keerzijde van de vooruitgang: Kan iedereen de ontwikkelingen bijbenen?

Het eerste thema dat werd behandeld tijdens het symposium was 'Keerzijde van de vooruitgang'. Wethouder Hans te Lindert sprak een welkomstwoord waarna de gasten, die centraal aan in het rond gesitueerde tafels zaten, hun zegje mochten doen. Wim Drenth, oud-rector van Schaersvoorde, leidde het gesprek.

Door Karin Stronks

De panelleden werden middels een PowerPoint-presentatie voorgesteld. Advocaat Petra Hoezen, internetondernemer Jurgen Rutgers, Tweede Kamerlid Maarten Hijink (SP), directeur-bestuurder Figulus Welzijn Eric Wichers, wethouder Werk en Inkomen Joop Wikkerink, algemeen directeur Leger des Heils Gelderland Harrie de Heer en manager Ontwikkelen naar Werk bij Laborijn Jeroen Spruyt kregen enkele stellingen voorgelegd waarop zij konden reageren. De tribunes waren redelijk gevuld, een groot aantal Schaersvoorde-leerlingen bevond zich onder het publiek. 
Er werden vragen opgeworpen als: de digitalisering en sociale media, zorgt dat voor meer individualisme, eenzaamheid? Eric Wichers: "Via sociale media wordt veel geroepen wat men één op één niet zou doen." Jurgen Rutgers: "Het gaat erom hoe mensen hiermee omgaan! De OV chipkaart is op zich briljant, maar hoe zet je zo'n nieuw systeem in de markt?" Maarten Hijink: "Sommige websites zijn een ramp. Veel mensen hebben liever contact met een mens." Jeroen Spruyt: "Mensen die bij Laborijn werken komen vaak niet mee met de nieuwste ontwikkelingen op digitaal gebied. Daar ontstaat een kloof." 
Een ander onderwerp was laaggeletterdheid, in de Achterhoek ligt het percentage iets hoger dan in de rest van Nederland. Schaamte hierover is groot. Eric Wichers: "Figulus verzorgt taallessen, lezen, schrijven en wegwijs worden in de digitale wereld." In Winterswijk, Oude IJsselstreek en Aalten leven zo'n 400 kinderen in armoede. "De voedselbank wordt tegenwoordig als 'normaal' gezien", aldus Maarten Hijink. Joop Wikkerink reageert op een opmerking vanuit het publiek: "Er zijn inderdaad tegenwoordig veel werkende armen. De lonen blijven laag terwijl de kosten oplopen." Petra Hoezen kreeg te maken met een meisje dat schoenen had gestolen. "Ze had nieuwe nodig maar er was geen geld, ze wilde haar moeder er niet lastig mee vallen." Harrie de Heer: "Veel arme mensen weten de weg niet naar instanties waar ze hulp kunnen krijgen. Er zijn wel regelingen maar daar komen zij vaak niet bij." 
De panelleden waren het eens over kansen, dat bijvoorbeeld op school voorlichting gegeven kan worden over instanties, hulpverlening. Petra: "De gemeente zou rechtstreeks jongeren kunnen benaderen." Joop: "De landelijke politiek moet fundamenteel veranderen, minimumlonen moeten omhoog, lokaal kunnen we alleen gevolgen bestrijden." Jurgen merkt op: "Ondernemers uit het MKB (midden- en kleinbedrijf, red.) durven soms geen mensen in vaste dienst te nemen, stel dat ze ziek worden, een been breken tijdens de skivakantie. Je wordt als werkgever gestraft ook al kun je er niets aan doen." Frank Sikkink, social worker bij Figulus wees de aanwezigen op het Armoedecongres dat op 17 oktober wordt gehouden bij Schaersvoorde, locatie Slingelaan. 

Gezond van Lichaam en geest: Kamerlid leidt gesprek over gezondheid

Als voormalig leerling van Schaersvoorde, maar tegenwoordig Tweede Kamerlid voor GroenLinks, was Lisa Westerveld een kundige gespreksleider. Ze heeft verstand van zaken en zich goed voorbereid. Haar herhaaldelijke uitnodiging aan de zaal vooral mee te praten, leidde tot een geanimeerde gespreksronde. 

Door Leander Grooten

Bij haar aan tafel zat een veelzijdige mix: de bestuurders van Marga Klompé (Marcel Duvigneau) en Graafschap College (René van Gils), een klinisch psycholoog (Mans Stock), kinderarts (Saskia van Dalen) en de zorgcoördinator van Schaersvoorde. Talentverbinder Richard Jongetjes en D66-raadslid Alexander van der Graaff sluiten de rij.  Deze laatste maakt gaandeweg het gesprek het verschil in de dynamiek.



Zorgcoördinator van Schaersvoorde Monique de Groot aan het woord met links naast haar gespreksleidster Lisa Westerveld. Foto: Leander Grooten

In eerste instantie werd belicht hoe goed de Achterhoek is. Aan de hand van cijfers werd gesproken over toekomstscenario's en verbindingen in de regio. Duvigneau bijvoorbeeld, gaf aan dat in zijn stichting er zo'n 100 medewerkers op WO-niveau zijn. Geen reden dus om weg te trekken uit de Achterhoek. Zorgcoördinator Monique de Groot pleit juist om wel weg te gaan. "Kijk verder, ga ervaring opdoen." 

Mantelzorg
Het gesprek kwam niet veel verder dan de tafel met sprekers, totdat Alexander van der Graaff de zaal betrok door te vragen wie van de jongeren mantelzorger is. Van der Graaff was dat zelf in zijn middelbare schooltijd op Schaersvoorde. Hij weet hoe dit gepaard kan gaan met moeilijkheden in schoolcarrière en sociale contacten. De zaal bleef eerst wat stil,  maar het leidde tot een gesprek over het uit de taboesfeer halen van problemen waar jongeren mee kampen: depressies, zelfmoord en datgene wat er achter een voordeur afspeelt. 

Van meso- naar macro-niveau
Scholieren uit de zaal gaven hun kritiek op de wijze hoe school hiermee omgaat. "Het kan zo zijn dat je een leraar iets vertelt, maar dat hij het liever niet wil horen, omdat hij zijn vak wil geven." Ook benoemen zij de doorverwijsproblemen. "Dan heb ik een docent in vertrouwen genomen, maar verwijst hij me door naar de decaan, die me weer doorverwijst naar een schoolarts. En ik vertel constant hetzelfde verhaal en kom niet verder." 
Een voormalig leerling, Sanne, vertelt open over haar psychische problemen en de zoektocht naar de juiste hulp. Inmiddels is het gesprek afgedwaald van gezondheid in de eigen regio naar landelijke problematiek van bureaucratie. Duvigneau legt uit dat de zorg is overgeheveld van de centrale naar de lokale overheid, met alle (opstart) problemen van dien. "We moeten niet de illusie hebben dat er één loket is dat alles oplost, zo werkt het niet, ook al willen we dat zo graag." 

Vertrouwen en aandacht
De aanwezige schoolarts vraagt zich af wat ze beter kan doen. "Ik hoor dat er problemen zijn, maar zie de scholieren niet bij mij komen." 
"Geef ons geen vragenlijst over onze gezondheid, maar leer ons kennen", zo reageren zij. 
En daarmee raakt de schooljeugd de kern waar zorg in algemene zin over moet gaan: aandacht geven, er zijn en vertrouwen dat dat de basis is. 

Het slotwoord wordt door de aanstichter van deze afslag gedaan. Van der Graaff: "Natuurlijk is het goed dat we de Achterhoek op de kaart willen zetten, maar dat lukt alleen als je lichamelijk en psychisch fit bent. Gezond van lijf en leden dus."

Het gesprek begon op een te sterk macro-niveau, maar werd persoonlijk en actueel, waarbij de inbreng van de zaal levendig en betrokken was.

De Achterhoek centraal in Europa: 'Ken je wortels en wordt een zelfbewuste Europeaan'

Op een ietwat jolige manier leidt docent Bewegingsonderwijs Evert-jan Westervelt een debat waarin de uitgenodigde sprekers hun visies uitwisselen over de rol en profilering van de regio. Het publiek is voornamelijk toehoorder en krijgt in de laatste vijf minuten nog de kans mee te praten.

Door Leander Grooten

In de arena zitten de burgemeesters van Aalten en Winterswijk, de oud-leerlingen Tom Lamers en Wouter Ubbels, die respectievelijk adjunct-directeur-bestuurder van EUREGIO is en Director Business development Nedap en de entrepreneurs van de Feestfabriek (Gijs Jolink), Kaemingk (Jos van Tol) en Rabobank Achterhoek (Jan ten Hove).



Wouter Ubbels (links) en Gijs Jolink (midden) luisteren aandachtig naar hun tafelgenoot. Geheel rechts gespreksleider Evert-jan Westervelt. Foto: Leander Grooten

Mindset
Om te voorkomen dat de Achterhoek zijn naam in negatieve zin eer aan doet, zijn veranderingen nodig. De Achterhoek kan zich profileren als een sterke partner van de West-Duitse economie. Lamers van EUREGIO: "Europese samenwerking is begonnen in deze grensstreek." Ten Hove voegt een historisch perspectief toe: "De Hanzesteden keken ook niet naar de Randstad, maar bouwden een fijnmazige netwerk met het achterland, Duitsland, en hadden veel succes."
De gedachte dat de Achterhoek niet een laatste paragraaf is in de Nederlandse geschiedenis, maar de sterkste in de Europese, wil men versterken. 

Wet woar-ie vandan kump
Gijs Jolink, bekend van Jovink en de Voederbietels en het Zwarte Cross festival, gaat terug naar de basis. "Leer kinderen wat het is om Achterhoeker te zijn." Jolink doelt hiermee op het kennen van je wortels, weten waar je vandaan komt: noaberschap, kleinschalig, nuchter. Uitvliegen naar elders is prima, zolang je weet waar je roots liggen. Dan is de keuze terug ook niet verrassend. Ook wenst hij dat het dialect weer meer gebezigd wordt.

"Make de Achterhoek great again"
Wouter Ubbels is geboren in Aalten, werkt voor Nedap en woont in de Verenigde Staten. Achterhoek kan een sterk positivisme leren van de Amerikanen. "Ze geloven altijd dat het goed komt. Dat doen ze erg goed en zit er helemaal ingebakken." 
Directeur van Kaemingk, Jos van Tol, deelt die visie. "We moeten ophouden met praten over krimp, maar lef tonen." Als voorbeeld bekritiseert hij de burgemeesters met de woorden dat 'de overheid weer eens heeft liggen slapen' met betrekking tot gekort worden op onderwijsgelden. Bengevoord (Winterswijk) en Stapelkamp (Aalten) reageren er een poos niet op, maar geven uiteindelijk terug dat het te gemakkelijk is de verantwoordelijk bij de overheid te leggen. Bengevoord: "Samen met onderwijs, overheid en ondernemers moeten we binden." Rector van Schaersvoorde, mevrouw Van Velden, verwerpt uiteindelijk de stelling van Van Tol.

Schoolfunctie
Het is niet makkelijk om studerende jongvolwassenen terug te krijgen naar de Achterhoek, zo is de ervaring. Directievoorzitter van de Rabobank Achterhoek, Jan ten Hove, stelt dat leerlingen vaker op bezoek moeten komen bij bedrijven in de eigen regio. "De verbinding zoeken is belangrijker." Van Tol voegt toe dat ondernemers gastlessen kunnen verzorgen op school. "Leerlingen zien wat er onder de zon is vlak bij hun woonplaats." En bovendien investeren ondernemers daarmee in de toekomstige aanwas van nieuw personeel.
EUREGIO adjunct-directeur Lamers kiest een andere invalshoek: " Er zijn zulke goede universiteiten en hogescholen vlak over de grens, ken die ook en trek niet naar het westen van Nederland, alsof het de enige keuze is." Joris Bengevoord valt hem bij door te benoemen dat docenten en decanen een belangrijke rol hierin hebben. 

De aanvangsstelling klonk verrassend maar werd tijdens dit symposium geloofwaardig uitgelegd. Trots op de regio, toon lef en straal positivisme uit was de boodschap van de tafelheren. 

Techniek en innovatie vanuit de Achterhoek: Hoe haal je hoogopgeleide technici terug naar de regio?

De vierde gespreksronde van het Schaersvoorde symposium ging over het thema Techniek en Innovatie. Een zeskoppig panel discussieerde voornamelijk over hoe jong hoogopgeleid technisch talent uit de Achterhoek/Twente naar bedrijven in de regio gehaald kan worden. Het gesprek werd geleid door Bernad te Hennepe, oud-docent die nog af en toe aan het 'hobbyen' is op Schaersvoorde en zich bezighoudt met mediation.

Door Karin Stronks

De panelleden Gerrit Averesch, directeur engineeringopleidingen aan de hogeschool Arnhem Nijmegen, Jan Rademaker, adviseur bij Heesen Yachts Interior B.V., Chiel Grijsen, docent Natuurkunde op Schaersvoorde, medevormgever van het Technasium, Menno van der Straat, betrokken bij het Solar Team Twente in 2016/2017, momenteel student Strategic Management, Eelco Haaring, bedrijfsjurist bij Dorset Group en Jaap Beernink, CEO Novel-T, directeur holding Universiteit Twente, co-founder Golden Egg Check B.V. gaven hun mening over het thema dat zich erg toespitste op het vraagstuk hoe afgestudeerde techneuten uit de regio Achterhoek/Twente terug gehaald kunnen worden naar deze regio. Giel Grijsen merkt op: "Leerlingen en afgestudeerden hebben geen idee wat hier in onze regio allemaal kan."



Panel 'Techniek en Innovatie' Foto: Karin Stronks

Achterhoekse bedrijven uit de sector techniek moeten volgens het panel veel meer van zich laten horen op scholen en universiteiten. Jan Rademaker: "Hoe hou je als bedrijf contact met leerlingen? Organiseer excursies, laat zien wat je doet! Flyeren op school, vertellen wat er in de regio mogelijk is!" Jaap Beernink zegt: "Voor een hbo of universitaire technische opleiding moeten mensen de Achterhoek uit. In de grote steden zijn meer kansen, bedrijven uit onze regio, hoe innovatief ook, kunnen niet opboksen tegen bedrijven uit bijvoorbeeld Eindhoven. We moeten slim zijn, guerrilla voeren, zorgen voor infrastructuur, huisvesting, bied de partner van een hoogopgeleide techneut ook een baan!" 
Eelco Haaring merkt op: "Innovatieve Achterhoekse bedrijven exporteren naar landen over de hele wereld! Japanners en Chinezen komen hier machines kopen. Wij zijn altijd op zoek naar goed opgeleid technisch personeel zoals software engineers!" Gerrit Averesch: "Een goed aanvangssalaris kan een optie zijn maar ook infrastructuur is onontbeerlijk, samenwerking zoeken op provinciaal niveau." Menno: "Op Saxion ging men zelf onderwijs maken. Elke week kwam op ons verzoek een spreker uit een bedrijf met een enthousiast verhaal, we maakten projecten die we deelden met studenten, we gingen gemotiveerd aan de slag." Jaap: "We moeten ons veel beter laten zien en samenwerken." 
Chiel Grijsen: "Er zijn veel initiatieven om kinderen en jongeren kennis te laten maken met techniek. Technieklokaal voor basisschoolleerlingen, het KBTO organiseert techniekdagen, onder andere voor moeders, bij diverse bedrijven, het Smart Technical Education Regio Achterhoek (STERA) project, waarbij Vmbo leerlingen praktijkopdrachten bij bedrijven doen, al veel bedrijven hebben zich aangesloten. SmartHub is een platform voor studenten en bedrijven." Ook Hans Wisselink mengt zich in de discussie: "Het gaat hier veelal over hoogopgeleide technici, ook het MKB zit te springen om personeel zoals automonteurs, loodgieters en elektriciens. Wij leiden nu zelf al leerlingen op tot automonteur." Jaap oppert: "Misschien is het handig om ook leerlingen te laten meedenken in het KBTO. We zullen het samen moeten doen, bedrijfsleven, scholen en overheid." Er restte geen tijd meer om over innovatie te discussiëren. 

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant