De helft van de Geschiedenis Onlineprijs schenkt Hans Tenbergen (links) aan Henk te Kulve van de stichting HKK. Foto: Lydia ter Welle
De helft van de Geschiedenis Onlineprijs schenkt Hans Tenbergen (links) aan Henk te Kulve van de stichting HKK. Foto: Lydia ter Welle

Cheque voor monument voor 'vergeten scheepsramp'

Algemeen

Helft van Geschiedenis Onlineprijs van Hans Tenbergen

WINTERSWIJK - De Stichting Historische Kring Kotten kreeg donderdagavond van Hans Tenbergen symbolisch een bedrag overhandigd van 625 euro. De stichting HKK wil dat geld inzetten voor de realisatie van een monument voor de 'vergeten' slachtoffers van de scheepsramp met de Phoenix, op het Michigan Meer voor de kust van Wisconsin, op 21 november 1847.

Door Lydia ter Welle

Tenbergen, die de Geschiedenis Onlineprijs van 1250 euro won dankzij de vele stemmen op zijn site OudWinterswijk.nl, beloofde indertijd om het geld in te zetten voor 'vergeten slachtoffers'. Hij vertelt: "Ik doelde met name op de vergeten slachtoffers uit WOII, maar ik kreeg meteen reacties op die opmerking, want, zo zei men: "Er zijn veel meer vergeten slachtoffers. Denk maar aan de 151 slachtoffers die de scheepsramp met de Phoenix niet overleefden." Het verging mij net als veel mensen, denk ik, want eigenlijk wist ik niets van die ramp. En daarin bracht Henk te Kulve met de mensen van de werkgroep emigratie van de Historische Kring Kotten verandering." Tenbergen schenkt de helft van zijn prijs, 625 euro, aan de stichting HKK, voor realisatie van een monument voor de vergeten ramp.

De HKK heeft veel onderzoek gedaan naar emigratie van Winterswijkers. In het midden van de negentiende eeuw emigreerden veel Winterswijkers naar Amerika. Te Kulve: "Een van de redenen was een geloofstechnische: men had moeite met de richting die die Nederlands Hervormde Kerk op ging in Winterswijk. Zo ontstond een groep 'Afgescheidenen' die al bezig was met collecteren voor het stichten van een eigen kerk. Daaruit kwam later de bouw van de Zonnebrinkkerk voort. Maar men koos ook vaak voor emigratie. Daar zal ongetwijfeld ook een economische reden achter hebben gezeten." Zo vertrok in het najaar een groep van ruim 180 mensen naar New York om daarvandaan verder te reizen, met een stoomboot vanuit Buffalo. Dat was de Phoenix. In de vroege ochtend van de 21ste november meldde een passagier dat hij een brandlucht rook. Daarop werd - te - langzaam gereageerd door de bemanning, en zo vloog het schip in brand. Aan boord waren slechts twee reddingboten, te weinig dus, net als op de Titanic en 151 mensen kwamen om, hetzij in het vuur, hetzij door onderkoeling in het koude water voor de kust van Sheboygan, Wisconsin. Onder de slachtoffers ruim tachtig Winterswijkers, en daarvan kwamen er 29 uit Kotten. Ook mensen uit Gendringen, Varsseveld, Enter, Holten en Oosterbeek waren onder de slachtoffers. Pas in januari van 1848 werd de ramp in Winterswijk bekend.

De HKK is - al jaren geleden - meer onderzoek gaan doen na een artikel in de School-(en buurt)krant Kotten, van de hand van Kottenaar Henk Voges. Een groep Kottenaren - onder wie Willem Wilterdink en Arjan Ligtenbarg - heeft twintig jaar geleden een bezoek gebracht aan Sheboygan, waar toen de ramp van 150 jaar daarvoor werd herdacht. Nu heeft de stichting HKK het plan opgevat om een monument te realiseren voor de slachtoffers van deze 'vergeten' ramp. Dat monument moet een plekje krijgen op de oude begraafplaats aan de Singelweg. Dat is immers de plaats, waar veel van de slachtoffers - als ze in Winterswijk waren gebleven - begraven zouden zijn. Bovendien maakt de oude begraafplaats met het baarhuisje deel uit van de route van de dorpswandeling door Winterswijk. De gidsen zullen de ramp in hun verhaal opnemen.

Arjan Ligtenbarg heeft een ontwerp gemaakt voor het monument. Het bestaat uit twee palen, meerpalen, met daartussen een bord met een afbeelding van een brandend schip. Op de andere zijde van het bord komen de namen van de 151 slachtoffers. Te Kulve: "Het is de bedoeling om het monument te onthullen op 21 november van dit jaar, als de ramp precies 170 jaar geleden is. De bijdrage van Hans Tenbergen is een mooie start, maar er is meer geld nodig. Dat kunnen mensen storten op onze rekening NL44 RABO 0318 1309 39 ten name van de stichting Historische Kring Kotten, onder vermelding van Phoenix. Ook staan we op zondag 11 juni met een stand op het Familiespektakel, mét een collectebus, en natuurlijk om meer te vertellen over ons onderzoek naar de ramp."

Wie informatie wil, kan terecht bij Henk te Kulve, e-mail jhtekulve@hotmail.com.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant