Leader Achterhoek trekpaard voor buurtschappen

WINTERSWIJK - De leefbaarheid van de buurtschappen komt steeds meer onder druk te staan. De werkgelegenheid in de agrarische sector neemt verder af met als bijkomend gevolg leegstand van bedrijfsterreinen. Door de vergrijzing vermindert het aantal leerlingen op de basisscholen, waardoor een sluiting boven het hoofd hangt. De lijst is nog veel langer; de Achterhoek is een krimpregio met specifieke problemen. Dat brengt echter ook het lichtpuntje met zich mee, dat de Achterhoek als enige regio in de provincie Gelderland in aanmerking komt voor een Europese en Gemeentelijke subsidieregeling: 'Leader Achterhoek'.

Door onze verslaggever

Volgens Leader-coördinator Jolanda Kemna is Leader Achterhoek speciaal opgezet voor de leefbaarheid en ontwikkeling van het platteland. Projecten die voor de subsidie in aanmerking willen komen, worden door de plaatselijke bevolking zelf aangedragen. Kemna: "Het bijzondere is dat de inwoners over de subsidieaanvraag beslissen door middel van een Lokale Actiegroep (LAG), die is samengesteld uit een brede afvaardiging van de bevolking (voor Winterswijk Ria Vreman en Roel Poppink) en een afgevaardigde van de gemeente. De LAG voorziet ook in advies en ondersteuning van een project." Als eerste aanspreekpunt van Leader heeft Kemna al heel wat projecten voorbij zien komen. De Winterswijkse bevolking heeft vol energie de handschoen opgepakt.

Moderne technieken
Speerpunten zijn de verbetering van de leefbaarheid, duurzame energie, herontwikkeling leegstand, versterking van kwaliteit van toerisme en recreatie. Bij het speerpunt 'heerlijkheid' kan worden gedacht aan de aandacht voor streekproducten. Grensoverschrijdende projecten hebben ook een streepje voor. Zo is er in samenwerking met Vreden een Nederlands-Duitse 'Gebiedsapp' in ontwikkeling, die de bezoekers van de regio Vreden-Winterswijk naast route-informatie ook mobiel toegang geeft tot allerlei wetenswaardigheden en info over de streek. Thematische verhaallijnen over natuur, kunst, cultuur, erfgoed, landbouw et cetera zorgen met inzet van nieuwe communicatietechnieken voor een sterkere beleving van het gebied, wat resulteert in een langer verblijf van de recreant en een grotere waardering. De app wordt ontwikkeld door een samenwerking tussen Stichting Winterswijk Marketing en Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk.

Draagvlak en innovatie
De subsidies variëren tussen 30.000 en 120.000 euro. Bij een project wordt maximaal vijftig procent gesubsidieerd. Kemna: "Een kwart door Europa, een kwart door de gemeente, de resterende vijftig procent moet door de initiatiefnemers worden gefinancierd, bijvoorbeeld door crowdfunding. Tijdens het exploitatietraject wordt geen geld meer verstrekt, het betreft een eenmalige bijdrage."
Drie jonge Winterswijkse ondernemers willen een Aquapark en Beachclub realiseren op 't Hilgelo. De LAG ziet kansen voor de Achterhoek als geheel als trekpleister voor toerisme en recreatie. Kemna: "Voor een toekenning van een subsidieaanvraag moet de aanvrager kunnen aantonen dat er voldoende draagvlak is en dat het project innovatief is."
Als voorbeeld voor het speerpunt 'Heerlijkheid' noemt Kemna de aanvraag voor de aanschaf van een mobiele fruitpers die appelsap gaat maken, waardoor wordt voorkomen dat veel appels verloren gaan. Ook het initiatief van twee boeren om een vloermouterij op te zetten kan tot de categorie 'Heerlijkheid' worden gerekend. De vloermouterij voorziet in de ontbrekende schakel van het bierbrouwproces in de Achterhoek.

Leefbaarheid buurtschappen
Op het gebied van duurzame energie moet het 'Postcoderoosproject' worden genoemd: grote staldaken worden van zonnepanelen voorzien. 'Zonnepaneel op andermans dak', is de leuze.
Naar verluidt is de crowdfunding al rond. Het is ook een project dat past binnen de 'Energievisie' van de gemeente. Kemna: "Het leuke van dit project is dat een gedeelte van het rendement gestort wordt in een leefbaarheidsfonds, waardoor de buurtschappen een eigen verdienmodel hebben om hun omgeving leefbaar te houden. Dat is meteen de reden dat dit project 'Leaderwaardig' maakt." In juni valt pas de definitieve beslissing over dit project. Het is slechts een greep uit de vele aanvragen, want Winterswijk is zeer actief. Het budget voor de gemeente en 'Leader' gezamenlijk bedraagt ongeveer één miljoen euro.
Leader Achterhoek wil een hecht netwerk van inwoners, organisaties en overheden vormen. In het netwerk worden kennis, informatie en ideeën voor een vitale Achterhoek ingebracht en gedeeld. Dorpen en kleine kernen trekken daar voordeel uit.

jolandakemna@leaderachterhoek.nl