De hartslag van Komrij verwoord

Annette Akkerman wint schrijfwedstrijd

Door onze redactie

WINTERSWIJK - Het één na laatste weekend van de tentoonstelling 'Kunst van Komrij' in Villa Mondriaan beleefde op zondag 19 februari een mooi sluitstuk met de prijsuitreiking van de schrijfwedstrijd aan winnares, Annette Akkerman. Uit handen van museumdirecteur Judith Kadee ontving zij de eerste ansichtkaart van 'Klein Jantje' met aan de binnenkant afgedrukt haar winnende gedicht 'het zelf in portret'. Als verrassing kon zij nog een reproductie van 'Klein Jantje' in ontvangst nemen.

Winterswijkse grootheden verbonden
In de tentoonstelling 'Kunst van Komrij' met schilderijen van Komrijs keuze, wordt een brug geslagen tussen de beeldende kunst en de literatuur, zoals Gerrit Komrij dat ook deed. Kadee: "Naast Mondriaan wilden we graag Gerrit Komrij, de andere grootheid verbonden aan Winterswijk, laten zien. Maar we zijn geen literair museum. Samen met Ari Pos, de biograaf van Gerrit Komrij, zijn we op het idee gekomen om speciaal voor deze tentoonstelling hedendaagse auteurs uit het Nederlandse literaire veld uit te nodigen om zich te laten inspireren door de kunstwerken. Deze auteurs (onder andere Piet Gerbrandy, Jan Mulder, Joke van Leeuwen en Hélène Gelèns) hebben een bijdrage geleverd in prozavorm of poëzie, die is vastgelegd in audio-opnamen en op ansichtkaarten." Op de ansichtkaart staat een schilderij van Mondriaan afgebeeld: 'Klein Jantje', een intiem portret uit zijn vroege werk en favoriet van het museum. Tegelijkertijd is het idee van een schrijfwedstrijd ontstaan. Enkele tientallen inzendingen van geïnteresseerden waren het gevolg.

Juryrapport
Wim van Til van Poëziecentrum Nederland sprak namens de jury, die naast Ari Pos gevormd werd door Judith Kadee en Ed de Graaf (Gerrit Komrij College). Bij de beoordeling heeft de jury gekeken naar de inspiratie en het vakmanschap, en er is op gelet of de gekozen vorm bij Komrij paste. Annette Akkerman was de kandidaat die overtuigend als sterkste overbleef. Van Til: "De in onze ogen beste combinatie van Komrijs kijk op kunst en zijn poëzieopvatting biedt het gedicht 'het zelf in portret' van Annette Akkerman. Zij blijft in ritme, rijm, vorm en inhoud het dichtst bij de 'idealen' van Gerrit Komrij en leverde het meest geslaagde gedicht. Zij wist de kracht van portret en schilder raak te verwoorden en tegelijk een overtuigend zelfportret van de dichter te geven dat in de slotstrofe een verrassende extra dimensie krijgt. Zij is dan ook onze keuze uit het ingezonden werk."

Geen onbekende
Winnares, Annette Akkerman, was zichtbaar verguld met de prijs en de lovende woorden. Nieuw is deze ervaring voor haar niet, want ze is al diverse malen bekroond bij schrijfwedstrijden en er zijn ook verhalen en gedichten van haar gepubliceerd. Een eigen bundel ligt in het verschiet. Via Facebook Mondriaan kwam ze op de hoogte van de wedstrijd. Het thema sprak haar aan en zij schildert zelf ook. Bovendien vindt zij zelfportretten fascinerend, wat ook in haar gedicht tot uiting komt. Voor de verdere inspiratie heeft zij opnieuw gedichten van Komrij gelezen. "Om zijn 'hartslag' te kennen", zoals zij het zo mooi uitdrukt. Toch ziet ze deelname aan wedstrijden niet als opstapje naar bekendheid. "Zoals de meeste schrijvers, schrijf ik echter wel om gelezen te worden; schilderen doe ik meer voor mezelf, dat ligt anders." Ze heeft gebruik gemaakt van 'omarmend' rijm, een niet eenvoudige rijmvorm, waar Komrij veelvuldig gebruik van maakte. Een eindrijm, waarbij regel één en vier, en twee en drie, rijmend zijn. De oorspronkelijke Achterhoekse (Doetinchem) woont nu in Maarsen en was niet in de gelegenheid de schilderijen van de tentoonstelling ter plekke te bekijken. Dat kan zij op deze dag inhalen, en door de ansichtkaarten blijft zij lange tijd verbonden aan Villa Mondriaan. De tentoonstelling 'Kunst van Komrij' is het aanstaande weekend voor het laatst te bezichtigen.

Het winnende gedicht:

het zelf in portret

ik omring me graag met mensen gevangen op doek
sommige gezichten ken ik alleen van hun portret
ze werden me spoedig dierbaar en met ferme tred
stapten ze mijn leven binnen en bleven op bezoek

het is niet eenvoudig de ware aard te verbloemen
verf en kwast onthullen juist zo vaak het echte zijn
ontdaan van de maskers van glimlach en schijn
weet het penseel ongenadig een karakter te benoemen

ik ben op foto vastgelegd en voor het canvas gezwicht
toch hangen deze portretten niet in mijn eregalerij
want benadert de spiegel niet nog steeds het best de ik in mij
of ben ik gewoon te bang voor het gedicht in mijn gezicht

Annette Akkerman